Henri de Toulouse-Lautrec, La clownesse assise

Henri de Toulouse-Lautrec, La clownesse assise

 

 

 

 

 

 

 

Διαβάζω στην «Ε» της περασμένης Παρασκευής ότι καλλιτέχνες πρόκειται να δικασθούν ενώπιον του Πλημμελειοδικείου Αθηνών επειδή συμμετείχαν σε παράσταση με τίτλο «Εγώ είμαι το Θείο Βρέφος».

 

Φυσικά, κανείς από τους καταγγέλοντες – εισαγγελείς δεν παρακολούθησε την παράσταση, άλλως θα ήξεραν ότι «Ηρωάς της δεν ήταν ο Θεάνθρωπος, όπως νόμιζαν, αλλά ένας «πειραγμένος» νεαρός που του τη «σβούρηξε» ότι είναι ο Χριστός και στο τέλος προέκυψε Βούδας.» (Σσ: Πότε Βούδας, πότε Κούδας, κτλ…)

 

Η μήνυση, σύμφωνα με την καλή εφημερίδα, έγραφε:

 

«Είναι εξοργιστικό στη χώρα μας να εμπαίζετε (sic) το ιερότατο πρόσωπο του Χριστού μας από τυχάρπαστους, ασήμαντους εμπαθείς «καλλιτέχνες». Και θα ήταν ακόμα πιο απαράδεκτο να μείνουν ατιμώρητοι. Για τον λόγο αυτό ζητούμε την ανώτατη ποινή για παραδειγματική τιμωρία, ώστε να αποφευχθούν στο μέλλον ανάλογα περιστατικά».

 

Η κατηγορία; Παράβαση του άρθρου 199 του Ποινικού Κώδικα, δηλαδή:

 

Καθύβριση θρησκευμάτων

Οποιος δημόσια και κακόβουλα καθυβρίζει με οποιονδήποτε τρόπο την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία του Χριστού ή άλλη θρησκεία ανεκτή στην Ελλάδα τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών.

 

Εντελώς τυχαία και χωρίς να γνωρίζω τη συγκεκριμένη υπόθεση, χρησιμοποίησα το άρθρο αυτό σε προηγούμενο ποστ ως παράδειγμα νόμου που «αναφέρεται σε ηθικές αρχές περασμένων εποχών».

 

Δεν είναι η πρώτη φορά που η τέχνη διώκεται στη χώρα μας ή αλλού (ενδεικτικά εδώ, εδώ και εδώ) – επιπλέον, το άρθρο της «Ε» λέει ό,τι πρέπει να ειπωθεί για την υποκρισία των μηνυτών, των εισαγγελέων, των τάχαμου θεοσεβούμενων θεούσων με το ένα φρύδι και το μουστάκι του Κολοκοτρώνη.

 

Εγώ θα’θελα να πω, με απλά λόγια, την άποψή μου για το ανωτέρω τερατούργημα άρθρου – που είναι απαράδεκτο να ισχύει σε μια δημοκρατική κοινωνία όπως (;) η Ελληνική. Άρχομαι λέγων:

 

  • Τι πάει να πει: «κακόβουλα»; Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται εννιά φορές στον Ποινικό Κώδικα – συνήθως σε θρησκευτικό περικείμενο (αρ. 198 κακόβουλη βλασφημία, αρ. 199 καθύβριση θρησκευμάτων, αρ. 200, διατάραξη θρησκευτικών συναθροίσεων, αρ. 365 προσβολή της μνήμης του νεκρού). Αν κακόβουλα θα πει «δόλια» δεν χρειάζεται καν να ειπωθεί – είναι το συνήθως συμβαίνον; Επίσης, πως αποδεικνύεται η κακοβουλία; Τι συμβαίνει αν δε γνωρίζω το τυπικό ή το δογματικό της θρησκείας που υποτίθεται ότι καθυβρίζω; Είμαι υποχρεωμένος να γνωρίζω;
  • Τι πάει να πει: «Καθυβρίζει» Ποια η διαφορά του «καθυβρίζω με οποιοδήποτε τρόπο» του άρθρου αυτού από το «προσβάλλω με λόγο ή με έργο» του άρθρου 361 (κοινή εξύβριση); Τι σημαίνει «με οποιοδήποτε τρόπο»; Το βήξιμο κατά τη διάρκεια κηρύγματος πιάνεται; Το πέρδεσθαι; Η άρνηση του σταυροκοπήματος; Η μεταβολή και επίδειξη των οπισθίων; Η αοριστία είναι ο εχθρός του δικαίου – σε ένα κράτος δικαίου, τουλάχιστον.
  • Γιατί η «Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία» προνομιακά αναφέρεται ονομαστικά; Γιατί αντιπαρατίθεται με «άλλη θρησκεία ανεκτή στην Ελλάδα;». Πιο ουδέτερο δε θα’ταν ένα απλό «κάθε θρησκεία ανεκτή στην Ελλάδα»; Επίσης, γιατί δημιουργείται η εντύπωση ότι η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι θρησκεία; Εκκλησία είναι!
  • Φυλάκιση μέχρι δύο ετών σημαίνει φυλάκιση από 10 μέρες μέχρι 2 χρόνια. Συγκριτικά, προς τέρψιν των μη νομομαθών, η ανθρωποκτονία εξ αμελείας τιμωρείται με ποινή από 3 μήνες μέχρι 5 χρόνια και η σωματική βλάβη από αμέλεια από 10 μέρες μέχρι 3 χρόνια. Κοντά πέφτουν…

 

Ρωτώ για να μαθαίνω…

 

Η άποψή μου, με δύο λόγια:

  • το άρθρο 199 ΠΚ συντάχθηκε από παπάδες για παπάδες – η αναφορά σε άλλες θρησκείες είναι φύλλο συκής. Οι συντηρητικοί συντάκτες της ποινικής μας νομοθεσίας το ανέχθηκαν και οι χειραγωγούμενοι πολιτικοί απλά το ψήφισαν
  • αν η «Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία» (όπως και ο κάθε ναός, ενορία κτλ) είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, η εφαρμογή της απλής εξύβρισης (10 μέρες – 1 χρόνο) αρκεί και με το παραπάνω αν κάποιος τους προσβάλει!
  • Οι λατρευόμενες από την «Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία» οντότητες – αν όντως υπάρχουν – δε νομίζω να προσβάλλονται ή να έχουν ανάγκη τους νόμους τους μίζερου Ελληνικού κράτους για να βρούν το δίκιο τους! Αν όντως προσβάλλονται ή έχουν ανάγκη τους νόμους της κοσμικής εξουσίας, δε μου γεμίζουν και τόσο πολύ το μάτι ως ανώτερα όντα, ειλικρινά…
  • Το γράμμα του άρθρου 199 ΠΚ είναι υπερβολικά αόριστο και ευρύ. Θεωρητικά, η απλή έκφραση γνώμης ή επιστημονικής θεωρίας μπορεί να εμπέσουν στο πεδίο εφαρμογής του.
  • Το άρθρο 199 ΠΚ αντίκειται στην συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας (αρ. 5 Σ) στην αρχή nullum crimen nulla pοena sine lege clara (αρ. 7 Σ), στην ελευθερία της τέχνης, της επιστήμης, της έρευνας και της διδασκαλίας (αρ. 16.1 Σ).
  • Το άρθρο 199 ΠΚ αντίκειται επίσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (άρθρα 9 και 10). Μεταφράζω από πρόσφατη (25.01.07) απόφαση του ΕυρΔΑΔ στην υπόθεση CASE OF VEREINIGUNG BILDENDER KÜNSTLER v. AUSTRIA, όπου ένας καλλιτέχνης ζωγράφισε, μεταξύ άλλων, τον γνωστό ακροδεξιό Heider σε σεξουαλικές περιπτύξεις με τον Αυστριακό καρδινάλιο, εκσπερματώνοντας πάνω στη Μητέρα Τερέζα! Ο τίτλος του έργου; Αποκάλυψη! Έκρινε λοιπόν το ΕυρΔΑΔ – προεδρεύοντος του καθ. Ροζάκη  (Σσ: η μετάφραση αποσπασμάτων και οι υπογραμμίσεις δικές μου – για το κείμενο στα γαλλικά εδώ):

 

26. Το Δικαστήριο επαναλαμβάνει ότι η ελευθερία της έκφρασης … αποτελεί ένα από τα βασικά θεμέλια μιας δημοκρατικής κοινωνίας, και δη μια από τις βασικές προϋποθέσεις για κοινωνική και ατομική πρόοδο. … εφαρμόζεται όχι μόνο σχετικά με «πληροφορίες» ή «ιδέες» που αρέσουν ή θεωρούνται ακίνδυνες, αλλά επίσης και σχετικά με αυτές που προσβάλλουν ή ενοχλούν το Κράτος ή μέρος του πληθυσμού. Αυτή είναι η επιταγή του πλουραλισμού, της ανοχής και της αμεροληψίας χωρίς τα οποία δεν υπάρχει «δημοκρατική κοινωνία».Όσοι δημιουργούν, ανεβάζουν, διανέμουν ή εκθέτουν έργα τέχνης συνεισφέρουν στην ανταλλαγή των ιδεών και απόψεων που είναι απαραίτητες σε μια δημοκρατική κοινωνία. Συνεπώς το κράτος υποχρεούται να μην περιορίζει δυσανάλογα την ελευθερία έκφρασης….

 

Αυτά στο κρύο και ομιχλώδες Στρασβούργο….

 

Ελπίζω το Ελληνικό δικαστήριο να λάβει την φώτισή του από το φως της νομικής επιστήμης και της λογικής και όχι του αγίου πνεύματος – όχι άλλες ροχάλες από το ΕυρΔΑΔ, τουλάχιστον αυτό…

 

Για όσους φτάσατε ως εδώ, βραβείο το κατά Little Britain Θείο Βρέφος!

 

Για το θέμα έχουν γράψει επίσης και οι: theaterworld

UPDATE: Το Ιπτάμενο Μακαρονοτέρας μας λυπήθηκε – και εγώ αποδείχθηκα Κασσάνδρα – αθώοι οι κατηγορούμενοι!

Για την αθώωση επίσης: ροϊδης, theaterworld, doctor

Δε διάβασα την απόφαση και δε γνωρίζω το αιτιολογικό – ελπίζω να έχει και καμία μικρή obiter dictum παραγραφούλα για την ελευθερία της έκφρασης μέσα: ο Πρόεδρος – από την περιγραφή της εφημερίδας τουλάχιστον, δε δείχνει να είναι μέλος του Εφραίμ Club. Οψώμεθα.

Από τη δίκη, εντύπωση μου έκανε το εξής (πηγή «Ε»)

«Κάθε ταινία και παράσταση που έχει τον Χριστό, ανεξαρτήτως περιεχομένου, ακόμη και ο δημοφιλής «Ιησούς της Ναζαρέτ» του Τζεφιρέλι, είναι βλάσφημος;» ρώτησε ο πρόεδρος. «Ναι», απάντησε κατηγορηματικά η μηνύτρια.»

  • Ποιά η διαφορά αυτού του είδους πιστού Ορθοδόξου από έναν μουσουλμάνο που αρνείται την απεικόνιση του Μωάμεθ;
  • Αν κάθε ανα-παράσταση του Χριστού είναι βλάσφημη, γιατί οι εικόνες του Χριστού και των αγίων δεν είναι; Ποιός αποφασίζει περί της διαφοράς; 

Καλό Σαββατοκύριακο!